ارتباطات توسعه، ترجمه و فرهنگ

چکیده

توسعه و ارتباطات – که رابطه‌ای تنگاتنگ با فرهنگ و تمدن بشری دارد – دو مفهوم بسیار نزدیک به هم هستند که غیبت یکی منجر به تأثیر بر دیگری می‌شود. در یک جامعۀ فراصنعتی، برنامه‌های توسعۀ ملی (درون‌زا) بر اساس قابلیتها و زیرساختهای ارتباطی و فرهنگی که نقش مهمی در پیشرفت اجتماعی بازی می‌کنند تدوین می‌شوند. اما تمام برنامه‌های توسعه از نوع درون‌زا نیستند. به دولتها و تصمیم‌گیران توصیه شده است که حتی‌الامکان برنامه‌های توسعۀ دیگر کشورها (برنامه‌های برون‌زا) را نیز مورد بررسی قرار دهند و در وهلۀ اول در بخش فناوری در کالبد تنوع فرهنگی سرمایه‌گذاری کنند. بدیهی است انتقال فناوری در فرایند مقایسۀ برنامه‌های توسعۀ دیگر کشورها (به خصوص برنامه‌های برون‌زا) بدون برقراری ارتباط با آنان امکان‌پذیر نیست. در این میان ارتباط از طریق زبان و فرهنگ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا در فرایند توسعه‌یافتگی، برقراری ارتباط با دنیای مدرن از طریق یک زبان واحد و ترجمه غیرقابل‌اجتناب است. اگرچه سران دولتهایی که در کنفرانس بین‌المللی سازمان ملل با عنوان «تنوع فرهنگی و زبانی در جامعۀ اطلاعاتی» شرکت کردند بر اهمیت تنوع زبانی (زبان‌شناسی) در عصر اطلاعات تأکید کردند، آنان نتوانستند تسلط زبان انگلیسی به عنوان یک زبان ارتباطی بین‌المللی و اهمیت ترجمه به عنوان مهم‌ترین ابزار ارتباط میان فرهنگها و تمدنها را انکار کنند. محققان در این مقاله تلاش کرده‌اند رابطۀ میان توسعه و ترجمه را از ابعاد فرهنگی و ارتباطی بررسی کنند.