برخورد باهم‌آیی‌ها در ترجمه‌های انگلیسی به فارسی

چکیده

عموماً این موضوع مورد قبول است که مشکلات باهم‌آیی در فرایند یادگیری زبان خارجی وجود دارد، و نقش مهمی در فرایند یادگیری زبان دوم و همچنین ترجمه ایفا می‌کند. به رغم اینکه اکثر فراگیران زبان انگلیسی دانش خوبی از دستور زبان و واژگان انگلیسی دارند، از دانش لازم در الگوهای باهم‌آیی بی‌بهره هستند. علاوه بر آن، باهم‌آیی‌ها و محدودیت‌های مربوط به استفاده از آنها چندان مورد توجه مدرسان و دانشجویان نیست. این تحقیق فرایندی دوگانه دارد که طی آن با توجه به اهمیت کاربرد موضوعات زبانشناختی در ترجمه، مسئلۀ برخورد باهم‌آیی‌ها در ترجمه بررسی می‌شود. توجه اصلی این تحقیق بر چگونگی و میزان تأثیر باهم‌آیی‌های زبان اول بر باهم‌آیی‌های زبان دوم در یادگیری زبان است و اینکه هنگام در نظر گرفتن انتخاب‌های باهم‌آیی، در چه حوزه‌های ترجمه چنین برخوردهایی بین دو زبان فارسی و انگلیسی را شاهد هستیم. چگونه انتخاب باهم‌آیی‌ها در زبان مقصد تحت تأثیر زبان مبدأ قرار می‌گیرد؟ آیا گویشوران بومی زبان اول و زبان دوم از باهم‌آیی‌ها در زبان خود آگاهی دارند؟ در پاسخ به این پرسشها شش ترجمۀ فارسی از رمان‌های انگلیسی مورد بررسی قرار گرفت. برخورد باهم‌آیی‌ها (یا تخطی از باهم‌آیی‌های مقبول) گردآوری شد. آزمون‌هایی تدوین شد تا عوامل اساسی‌ای را نشان دهد که موجب باهم‌آیی‌های نامقبول می‌گردند. این برخوردهای باهم‌آیی در دو آزمون چندگزینه‌ای جای داده شدند. این آزمونها به دانشجویان زبان انگلیسی و نیز ادبیات فارسی داده شدند. نتایج برای بررسی بیشتر تحلیل شدند. در خلال این تحقیق کشف شد که برخی از علل برخوردهای باهم‌آیی نسبت به سایر علل پربسامدتر است. پربسامدترین آنها عبارتند از: (1) غلط‌های تایپی، (2) ترجمه‌های غلط، و (3) بی‌توجهی به احتمالات همنشینی در زبان مقصد.