بازتاب ایدئولوژی در ترجمۀ اخبار داعش: رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی

چکیده

بدیهی است که رسانه¬ها نقش بسیار مهمی را در انتشار اخبار و گسترش ایدئولوژی مربوط در سراسر جهان ایفا می¬کنند. در واقع همان¬گونه که خبرگزاری¬های مختلف تحت تأثیر جهت‌گیری‌های ایدئولوژیک قدرت حاکم به انتشار خبر می¬پردازند، انتشار ترجمه آن اخبار به وسیلة خبرگزاری¬ها در سایر نقاط جهان نیز متأثر از ایدئولوژی حاکم در جامعه و نظام حکومتی مقصد است. نظریه¬پردازان ترجمه را فرایندی هدفمند و آگاهانه می¬دانند. در واقع مترجم در فرایند ترجمه آگاهانه یا ناآگاهانه ایدئولوژی خاصی را به مخاطب منتقل می¬کند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر ایدئولوژی در ترجمه اخبار مرتبط با داعش بوده¬ است. از این رو اخبار انگلیسی مربوط به داعش از خبرگزاری بی¬بی¬سی جمع¬آوری شده و با ترجمه آن که برگرفته از خبرگزاری¬های فارسی زبان ازجمله بی¬بی¬سی فارسی و خبرگزاری¬های داخلی وابسته به دولت می‌باشد، مقایسه شده ‌است. سپس ایدئولوژی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی و با استفاده از مدل فرحزاد و راهبردهای دخل و تصرف ایدئولوژیک زوبرگا مورد بررسی قرار گرفته¬ است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که با توجه به مدل فرحزاد «گزینش واژگانی» و «زمان» در سطح خرد و با توجه به راهبردهای زوبرگا «حذف» و «افزایش» بیشترین تأثیر را در انتقال ایدئولوژی حاکم در جامعه مقصد داشته است.