تحلیل معناشناختی معادل‌های انگلیسی اصطلاحات مثنوی در ترجمۀ نیکلسون

چکیده

مثنوی یکی از مهم‌ترین آثار منظوم زبان فارسی است که به­طور کامل توسط شرق­شناس مشهور انگلیسی، رینولد آلن نیکلسون به انگلیسی ترجمه و همواره مورد استناد پژوهشگران قرار داشته است. در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر اصول شش­گانة پیشنهادی بیکر (2011) در مورد راهبردهای ترجمۀ اصطلاحات؛ رویکردهای نیکلسون در ترجمۀ ویژه­ترین بخش زبانی این پیکره عظیم، یعنی اصطلاحات بررسی شود و میزان توفیق مترجم در انتقال مفاهیم موجود در آن­ها به زبان مقصد مورد سنجش قرار گیرد. به این منظور، حدود یک هزار مورد از اصطلاحات خاص مثنوی جمع­آوری شده و پس از تطبیق با معادل­هایشان در ترجمه انگلیسی، شیوه­های مورد استفاده مترجم در ترجمۀ آن­ها مشخص گردیده است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که در ترجمه مذکور به عنوان یکی از دقیق­ترین ترجمه­های موجود از مثنوی، رویکرد غالب مترجم شیوۀ ترجمه کلمه به کلمه یا همان تحت‌اللفظی بوده است که به نظر می­رسد به دلیل حفظ صوَر خیال و تمثیل­های ناظر بر این کنایات، از این شیوه استفاده شده است.