ترجمه به مثابه بازروایت: موردپژوهی ترجمۀ فارسی کتاب تاریخ اسلام کمبریج

نویسندگان

  • Kaveh Bolouri 📧 دانشگاه علامه طباطبائی
  • مزدک بلوری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این مقاله بر مبنای نظریۀ روایت و مفهوم قاب‌بندی از طریق ابزارهای پیرامتنی بر ترجمه‌ای فارسی از کتاب تاریخ اسلام کمبریج متمرکز می‌شود و یکی از بخش‌های آن را که مترجم توضیحات بسیاری در آن گنجانده است بررسی می‌کند. هدف آن است که مشخص شود رویدادهای شرح داده شده در متن اصلی چگونه از طریق مطالب پیرامتنی مترجم بازروایت شده‌اند. برای این منظور، ابتدا بخش موردنظر بررسی و روایت متن از رویدادهای بحث‌برانگیز آن تحلیل شد. سپس یادداشت‌ها و پانویس‌های ترجمۀ فارسی برای تحلیل چگونگی بازروایت این رویدادها بررسی شد. در این‌جا الگوهای جدید پیرنگ‌سازی علّی و در نهایت روایت‌های جدید ساخته شده در ترجمه مشخص شد. نتایج نشان داد که به نظر می‌رسد کتاب تاریخ اسلام کمبریج روایتی منفی و تقلیل‌گرایانه از اسلام ارائه داده و کوشیده است رویدادها و شخصیت‌های مرتبط با اسلام شیعی را یا به حاشیه براند یا تصویری منفی از آن ارائه دهد. اما به نظر می‌رسد مترجم از طریق یادداشت‌ها و پانویس‌هایش کوشیده است روایت منفی کتاب را از اسلام کم‌رنگ‌تر کند و عناصر اسلام شیعی را پررنگ‌تر جلوه دهد.

کلمات راهنما:

روایت, قاب‌بندی, ابزارهای پیرامتنی, بازروایت, تاریخ اسلام کمبریج

بیوگرافی نویسندگان

Kaveh Bolouri، دانشگاه علامه طباطبائی

دکترای مطالعات ترجمه، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران؛

مزدک بلوری، دانشگاه علامه طباطبائی

استادیار گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران؛

مراجع

Al-Herthani, M. M. (2009). Edward Said in Arabic: Narrativity and paratextual framing (PhD Thesis). University of Manchester, UK.

Al-Sharif, S. (2009). Translation in the service of advocacy: Narrating Palestine and Palestinian women in translations by the Middle East Media Research Institute (MEMRI) (PhD Thesis). Manchester, CTIS: University of Manchester.

Baker, M. (2006). Translation and conflict: A narrative account. London & New York: Routledge.

Baker, M. (2007). Reframing conflict in translation. Social Semiotics, 17(2), 151–169.

Baker, M. (2010). Narratives of terrorism and security: Accurate translations, suspicious frames. Critical studies on terrorism, 3(2), 347–64.

Baker, M. (2014). Translation as renarration. In Juliane House (Ed.), Translation: A multidisciplinary approach, pp. 158–177. Basingstoke: Palgrave Macmillan.

Baldo, M. (2008). Translation as renarration in Italian-Canadian writing: Code switching, focalization, voice and plot in Nino Ricci’s trilogy and its Italian translation (PhD Thesis). University of Manchester, UK.

Harding, S. A. (2012). How do I apply narrative theory: Socio-narrative theory in translation studies. Target, 24(2), 286–309.

Holt, P. M., Lambton, A. K. S., & Lewis, B. (Eds.). (1977). The Cambridge history of Islam (Vols. 1A-2B). Cambridge: Cambridge University Press. doi: 10.1017/CHOL9780521219464 (Original work published in 1970)

اکبری­زادگان، نوروز (1394). نقدی بر تاریخ تحولات عصر پیامبر تا امویان در تاریخ اسلام کمبریج. پیوست یک، تاریخ اسلام کمبریج (تیمور قادری، مترجم). چاپ دوم. تهران: انتشارات مهتاب (چاپ اول 1387).

هولت، پی. ام.، لمبتون، ان. ک.، و لوئیس، ب. (1394). تاریخ اسلام کمبریج (تیمور قادری، مترجم). چاپ دوم. تهران: انتشارات مهتاب (چاپ اول 1387).

چاپ‌شده

2020-02-08

ارجاع به مقاله

Bolouri, K., & بلوری م. (2020). ترجمه به مثابه بازروایت: موردپژوهی ترجمۀ فارسی کتاب تاریخ اسلام کمبریج. فصلنامه مطالعات ترجمه ایران, 17(67), 24–39. Retrieved از https://www.journal.translationstudies.ir/ts/article/view/706

شماره

نوع مقاله

مقاله علمی-پژوهشی